RPI و CPI : بهترین معیار اندازه‌گیری تورم و تغییر در ارزش پول چیست؟
این مقاله بر گرفته از تجارب پروفسور جان هرن استاد اقتصاد اهل انگلستان است.
با این وجود این کار دشوار است ، اگرچه شاید با توجه به قدرت پردازشگرهای فعلی غیرممکن نباشد. در حال حاضر یک نکته مهم که از بیشتر اندازه‌گیری‌ها کنار گذاشته شده است، قیمت دارایی‌هایی است که در پایین نگه داشتن نرخ تورم وقتی نرخ بهره پایین است و برعکس آن وقتی نرخ بهره بالا می‌رود کمک می‌کنند.
مسئله دوم این است که صرف نظر از آنچه در سبد (سبدی که بر مبنای تغییرات قیمت اجزای آن، تورم را اندازه‌گیری می‌کنند) است ، RPI یا CPI کدامیک معیار بهتری برای تورم هستند. اولین نکته‌ای که باید توجه داشت این است که آیا CPI همیشه کمتر از اندازه گیری RPI است؟ این مورد بسیار قابل توجه است که معمولاً به صورت میانگین حداقل ۱٪ کمتر از RPI است.
( CPI: consumer price index و RPI: retail price index)
دلیل، نحوه محاسبه آن است. RPI میانگین حسابی و CPI میانگین هندسی است. میانگین هندسی تغییرات ارزش پول را کمتر برآورد می‌کند و با یک محاسبه ساده با اعداد مشابه می‌توان هم به نرخ تورم ۲۵ درصد و هم به نرخ صفر درصد رسید. این مورد بسیار مهمی برای نتیجه‌گیری در مورد موضوع است.
اگر دو محصول با قیمت ۴ یورو داشته باشیم ، در آن صورت میانگین حسابی برابر ۴ خواهد بود :
میانگین حسابی= ۸/۲ = ۴
و میانگین هندسی آنها نیز همان خواهد بود :
۴ * ۴ = ۱۶ و جذر ۱۶ برابر ۴ است .
حالا نرخ یک محصول را دو برابر و محصول دیگر را نصف می‌کنیم،
میانگین حسابی :
۸ + ۲ = ۱۰/۲ = ۵
با محاسبات جدید میانگین ۲۵ درصد افزایش پیدا کرد ، و می توانیم به جای ۸ یورو با پرداخت ۱۰ یورو همان دو محصول را بخریم .
میانگین هندسی :
۸ * ۲ = ۱۶ و جذر عدد ۱۶ همان ۴ است.
در این میانگین، هیچ تورمی دیده نمی‌شود و به همین دلیل است که RPI معیار دقیق تری برای تورم است و CPI تورم را کم در نظر می‌گیرد .
سوال اینجاست که پس چرا دولت‌ها از ابزار CPI برای اندازه‌گیری تورم استفاده می‌کنند. دولت بریتانیا گفته است که آنها، هم راستا با اتحادیه اروپا حرکت می‌کنند، ولی همچنین به دلایل سیاسی از ثبت پایینتر نرخ تورم نیز خوشحال هستند.
همانطور که مایکل فوت گفته “بیشتر دولت ها، شامل دولت‌های چپ‌گرا، بیش از هر دلیل دیگری، به علت شکست در مقابله با تورم، از قدرت خارج شده‌اند.”
علاوه بر آن، دولتی که بازپرداخت پس‌اندازها و مزایای بازنشستگی آن وابسته به شاخص‌های تورمی هست، به این نتیجه می‌رسد که با پایین اعلام شدن نرخ تورم، ارزش بازپرداخت‌ها در سطحی پایینتر از آنچه واقعا باید باشند برآورد می‌شود. این اعداد وقتی در طی چندین سال مرکب شوند ، عددی بسیار قابل توجه هستند.
در نهایت برای شما که این اعداد را دوست ندارید ، یک توضیحات کامل در قالب کلمات داریم: یکی از اعضای با سابقه و با نفوذ بانک انگلستان در یکی از سخنرانی‌های من که در مورد ضرر کارمندان دولت با محاسبه حقوق بازنشستگی با شاخصCPI به جای RPI صحبت کردم. بعد از پایان سخنرانی به من گفت که حقوق بازنشستگی کارکنان بانک انگلستان همچنان وابسته بهRPI هست. (توضیح بیشتر: فرض کنید دولت متعهد شود حقوق بازنشسگی را در صورت وجود تورم، به همان نسبت تورم افزایش دهد. حال اگر تورم اعلامی دولت کمتر از مقدار واقعی و موثر باشد عملا ارزش خرید حقوق بازنشستگی با وجود لحاظ کردن شاخص تورمی CPI و افزایش حقوق به همین مقدار، کمتر از تورم واقعی رخ داده است.)
چند سال قبل در ویمبلدون ، از آقای مروین کینگ رییس بانک در حالی که مشغول خوردن توت فرنگی با خامه بود سوالی پرسیده شد که چگونه کارمندان بانک هنوز حقوقی وابسته به RPI دریافت می‌کنند و او توضیح داد که برنامه حقوق بازنشستگی بانک به صورت مخفی انجام می‌شود و او نمی‌خواهد که با تغییر محاسبات به CPI باعث ضرر کارکنان بانک شود .
به نظر می توان این گفته را به “شنیدن خبر از منبع موثق” تعبیر کرد و چیز بیشتری در تایید RPI در مقابل CPI نیاز نیست به آن اضافه شود.
=== لینک های مهم ===
